Ανατομία Ισχίου
Τι είναι το ισχίο;
Ισχίο ονομάζεται η ανατομική περιοχή που αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των κάτω άκρων, της λεκάνης και του κορμού. Ο ρόλος του ισχίου είναι σημαντικός για την επιβίωση του ανθρώπου, αφού στηρίζει το βάρος του σώματος και συμβάλλει σε 3 βασικές λειτουργίες του: α) Το περπάτημα, β) τη διατήρηση της ισορροπίας του και γ) το κάθισμα.
Ποια είναι η ανατομία του ισχίου;
Η άρθρωση του ισχίου περιλαμβάνει την κεφαλή του μηριαίου οστού και την κοτύλη της λεκάνης, ενώ περιβάλλεται από ισχυρούς συνδέσμους και μύες.
- Μηριαίο οστό
Το μηριαίο οστό είναι το οστό που βρίσκεται στο πάνω μέρος του ποδιού (κάτω άκρου). Είναι το μακρύτερο, μεγαλύτερο και βαρύτερο οστό στο σώμα.
- Μηριαία κεφαλή
Η μηριαία κεφαλή είναι το ανώτερο μέρος του μηριαίου οστού και βρίσκεται στο εσωτερικό του μηρού. Η μηριαία κεφαλή εφαρμόζει σε μια οστική κοιλότητα της λεκάνης, που ονομάζεται κοτύλη, και έτσι σχηματίζεται η άρθρωση του ισχίου. Η μηριαία κεφαλή όπως και η κοτυλιαία κοιλότητα επικαλύπτονται από αρθρικό χόνδρο ο οποίος μαζί με το αρθρικό υγρό επιτρέπει την ομαλή και αβίαστη κίνηση της άρθρωσης.
- Μηριαίος Αυχένας
Η σύνδεση της μηριαίας κεφαλής με το μηριαίο οστό πραγματοποιείται με μία σταθερή γέφυρα οστού που ονομάζεται μηριαίος αυχένας. Συνήθως, όταν μιλάμε για κάταγμα ισχίου στους ηλικιωμένους, το περιστατικό αφορά κάποιο σπάσιμο στον μηριαίο αυχένα. Στην ένωση μεταξύ μηριαίου αυχένα και διάφυσης του μηρού εμφανίζονται ο μείζον και ο ελάσσον τροχαντήρας, δύο οστικά εξογκώματα.
- Λεκάνη ή Πύελος
Τα δύο ανώνυμα οστά μαζί με τι ιερό οστό συναντώνται για να σχηματίσουν στο κάτω μέρος του σώματος την λεκάνη ή πύελο. Το κάθε ανώνυμο οστό της λεκάνης χωρίζεται σε τρία τμήματα: το λαγόνιο, το ισχιακό και το ηβικό οστό. Η πύελος είναι υπεύθυνη να στηρίζει το βάρος του άνω σώματος στα κάτω άκρα, σε όρθια ή καθιστή θέση.
- Κοτύλη
Η κοτύλη είναι οστική κοιλότητα στη λεκάνη στην οποία εφαρμόζει η κεφαλή του μηριαίου. Η κοτυλιαία κοιλότητα επικαλύπτεται από τον αρθρικό χόνδρο. Ο αρθρικός χόνδρος λιπαίνεται από το αρθρικό υγρό, ώστε να μειωθεί η τριβή και να διευκολυνθεί η κίνηση της άρθρωσης
- Επιχείλιος χόνδρος της κοτύλης
Πρόκειται για μια πάχυνση του αρθρικού χονδρού της κοτύλης που εκτείνεται κατά μήκος του χείλους της και αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο της άρθρωσης του ισχίου.
- Νεύρα & Μύες
Όπως κάθε άρθρωση στο σώμα μας, το ισχίο περιβάλλεται από σημαντικά νεύρα για τον έλεγχο των κινήσεων και των αισθήσεων και μύες για την υποστήριξή του. Τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά των νευρικών διεγέρσεων από το ισχίο και τα κάτω άκρα στον εγκέφαλο είναι: το μηριαίο νεύρο, το ισχιακό νεύρο και το θυρεοειδές νεύρο. Αντίστοιχα, οι κύριοι μύες που στηρίζουν την άρθρωση του ισχίου είναι: οι γλουτιαίοι (μείζων, μέσος και έλασσον γλουτιαίος) και ο απιοειδής στη πίσω πλευρά, ο τείνον την πλατεία περιτονία στο πλάι, ο ορθός μηριαίος και ο λαγονοψοϊτης στην μπροστινή.
Ποιες είναι οι πιο συχνές παθήσεις του ισχίου;
Η οστεοαρθρίτιδα ισχίου είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας, που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Εμφανίζεται όταν ο προστατευτικός (αρθρικός) χόνδρος που καλύπτει τα άκρα των οστών φθείρεται με την πάροδο του χρόνου. Αν και η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να βλάψει οποιαδήποτε άρθρωση, η διαταραχή επηρεάζει συχνότερα τις αρθρώσεις των γονάτων και των ισχίων. Αρχικά τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας μπορούν να ελεγχθούν, αν και η βλάβη στις αρθρώσεις δεν μπορεί να αναστραφεί. Η τροποποίηση στον τρόπος ζωής, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η λήψη ορισμένων θεραπειών μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και να βοηθήσει στη βελτίωση του πόνου και της λειτουργίας των αρθρώσεων.
Τα κάταγματα ισχίου είναι επίσης σοβαροί τραυματισμοί, με επιπλοκές που μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Ο κίνδυνος κατάγματος ισχίου αυξάνεται με την ηλικία. Αυτό διότι τα οστά τείνουν να εξασθενούν με την ηλικία (οστεοπόρωση). Η χρήση διαφόρων φαρμάκων, η μειωμένη όραση και τα προβλήματα ισορροπίας κάνουν επίσης τους ηλικιωμένους πιο πιθανό να πέσουν, μια από τις πιο κοινές αιτίες κατάγματος ισχίου. Ένα κάταγμα ισχίου σχεδόν πάντα απαιτεί χειρουργική αποκατάσταση. Η λήψη μέτρων για τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας και την πρόληψη των πτώσεων μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη κατάγματος ισχίου.
Οι αθλητικές κακώσεις είναι η τρίτη πιο συχνή πάθηση του ισχίου. Βάσει σχεδιασμού, το ανθρώπινο σώμα παρέχει ένα βαθμό προστασίας από τραυματισμούς του ισχίου – ειδικά για τους νέους. Οι μύες στους μηρούς, στο κάτω μέρος της πλάτης και στο πίσω μέρος αυτής, προσφέρουν απορρόφηση κραδασμών όταν πέφτει ο άνθρωπος ή αντιμετωπίζει πρόσκρουση σε αυτήν την περιοχή. Οι τραυματισμοί του ισχίου για τους αθλητές συχνά αποτελούν μια κατάσταση που εξελίσσεται προοδευτικά και όχι μόνο μιας. Οι μύες και οι σύνδεσμοι βιώνουν σταδιακή φθορά λόγω επαναλαμβανόμενης χρήσης και καταπόνησης της άρθρωσης. Τα άτομα που συμμετέχουν σε αθλήματα με μεγάλο εύρος κίνησης του ισχίου (πχ πολεμικές τέχνες, μπαλέτο) έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν φλεγμονή ή τραυματισμό γύρω από το ισχίο, ανεξάρτητα από το αν ασκούνται πολλές φορές την εβδομάδα ή όχι.
Ποιες είναι οι θεραπείες;
Oι θεραπείες των παθήσεων του ισχίου είναι ποικίλες και εξατομικεύονται ανά περίπτωση, ασφαλώς κατόπιν εξέτασης από τον θεράποντα ιατρό. Ανάλογα το περιστατικό και τη βλάβη, οι θεραπείες μπορεί να έχουν μια πιο συντηρητική μορφή. Ανάπαυση και αποφόρτιση, άσκηση και φυσιοθεραπεία, έλεγχος του σωματικού βάρους, δια στόματος φαρμακευτική αγωγή, και ενέσεις στο ισχίο, είναι μερικές από τις συντηρητικές μεθόδους θεραπείας. Η εξέλιξη της τεχνολογίας, έδωσε στην Ιατρική τη δυνατότητα για επιπλέον αποτελεσματικές θεραπείες βιολογικής φύσης, οι οποίες είναι απόλυτα ασφαλείς. Πρόκειται για βιολογικές ουσίες (πχ PRPs, βλαστοκύτταρα κτλ) οι οποίες σκοπό έχουν να δράσουν ανασταλτικά στη φλεγμονή ή να αναγεννήσουν κύτταρα που βελτιώνουν την κατάσταση της βεβαρυμμένης περιοχής. Τέλος, η χειρουργική αποκατάσταση, συχνότερα με αρθροπλαστική ισχίου, αποτελεί την σταθερή αξία στις παθήσεις του ισχίου. Τα άλματα της ρομποτικής ισχίου άνοιξαν νέους ορίζοντες στην αποκατάσταση του ισχίου, παρέχοντας τα βέλτιστα αποτελέσματα στους ασθενείς με το λιγότερο δυνατό πόνο.
Συνοψίζοντας, οι παθήσεις του ισχίου αφορούν κάποιο κάταγμα ή πρόβλημα στο οστό που συγκροτεί την άρθρωση. Συνήθως είναι αρκετά σοβαρές και πρέπει να διαγιγνώσκονται έγκαιρα και ομοίως να αντιμετωπίζονται άμεσα. Ο Κώστας Ζάχος MD όντας πιστοποιημένα εξειδικευμένος (Fellowship Trained) στην χειρουργική του ισχίου, αποτελεί την ιδανική επιλογή χειρουργού καθώς η μακρόχρονη πείρα του και άριστη εξειδίκευσή του σε κορυφαία Πανεπιστημιακά νοσοκομεία, παρέχουν στον ασθενή το αίσθημα της ασφάλειας και μακροχρόνια αποτελέσματα.
