Fast Track Πρωτόκολλα ή Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) στην χειρουργική ισχίου
Η έννοια της Fast Track ή ERAS χειρουργικής επέμβασης έχει εισαχθεί εδώ και 20 χρόνια από τον Δανό γενικό χειρουργό Henrik Kehlet, ο οποίος πρώτος εμπνεύστηκε και εφάρμοσε συγκεκριμένα πρωτόκολλα για να βελτιώσει τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα των ασθενών του. Ένα Fast Track ή ERAS χειρουργείο χαρακτηρίζεται από τη συντονισμένη περι-εγχειρητική προσέγγιση του ασθενούς μέσω εξειδικευμένων ενέργειων και τεχνικών που αποσκοπούν στη μείωση του χειρουργικού στρες και τη καλύτερη μετεγχειρητική ανάρρωση του.
Τι είναι η Fast Track ή ERAS Αρθροπλαστική Ισχίου;
Τα Fast Track ή ERAS (Enhanced Recovery After Surgery) είναι πρωτόκολλα ταχείας ανάρρωσης που συνοδεύουν την Ολική Αρθροπλαστική. Την τελευταία δεκαετία έχουν πλέον εισαχθεί και στην χειρουργική του ισχίου με σκοπό την μείωση της παραμονής στο νοσοκομείο, την ταχύτερη ανάρρωση και λειτουργική αποκατάσταση του ασθενούς. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την αρμονική συνεργασία της χειρουργικής και αναισθησιολογική ομάδα με τις ομάδες των άλλων ιατρικών ειδικοτήτων (καρδιολόγους, παθολόγους κλπ.) που βοηθούν στην προετοιμασία και υποστήριξη του ασθενούς. Σημαντικό ρόλο για την πιστή εφαρμογή αυτών των πρωτοκόλλων έχει το κατάλληλα εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό καθώς και η φυσιοθεραπευτική ομάδα.
Σε ποιους ασθενείς απευθύνεται;
Η Fast Τrack ολική αρθροπλαστική λειτουργεί πολύ καλά στους υγιής ασθενείς που δεν έχουν σοβαρούς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ωστόσο, όλοι οι ασθενείς δεν είναι ίδιοι. Για τον λόγο αυτό μικρές τροποποιήσεις των πρωτοκόλλων είναι απαραίτητες έτσι ώστε να μπορούν να ενταχθούν σε αυτά και ασθενείς με ειδικές ανάγκες ή σοβαρούς προδιαθεσικούς παράγοντες.
Προεγχειρητική Προετοιμασία
Τα πρωτόκολλα αυτά προεγχειρητικά προετοιμάζουν τον ασθενή κατάλληλα για να μπορέσει να ανταπεξέλθει γρηγορά και με τον καλύτερο τρόπο στο στρες του χειρουργείου. Η προεγχειρητική βελτιστοποίηση του ασθενούς πριν από μία Fast Track ολική αρθροπλαστική του ισχίου περιλαμβάνει:
- Προσεκτική επιλογή για αμφο-τερόπλευρη ολική αρθροπλαστική ισχίου
- Αναλυτική ενημέρωση για την προβλεπόμενη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο και τον χρόνο ανάρρωσης
- Λεπτομερής προ-εγχειρητική εκπαίδευση των ασθενών
- Διερεύνηση της πιθανής κοινωνικής ή οικογενειακής υποστήριξη του ασθενούς
- Διακοπή της κατανάλωσης αλκοόλ και του καπνίσματος
- Απώλεια βάρους, κυρίως σε παχύσαρκους ασθενείς
- Θεραπεία της προ-εγχειρητικής αναιμίας
- Ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη
- Συνειδητοποίηση της επίδρασης των ψυχιατρικών διαταραχών στη πορεία του ασθενούς
Δι-εγχειρητικά Πλεονεκτήματα Fast Track Αρθροπλαστικής Ισχίου
Δι-εγχειρητικά τα πρωτόκολλα αυτά προσφέρουν ένα ατραυματικό χειρουργείο υπό την «ελαφρύτερη» αναισθησία. Η δι-εγχειρητική βελτιστοποίηση του ασθενούς σε μια Fast Track ολική αρθροπλαστική του ισχίου περιλαμβάνει:
- Σύγχρονες τεχνικές αναισθησίας που σκοπό έχουν ο ασθενής να μην καταλαβαίνει τίποτα κατά την διάρκεια του χειρουργείου, αλλά ταυτόχρονα να του επιτρέπουν γρήγορη ανάνηψη από αυτή χωρίς ναυτία, εμέτους και ζάλη. Έτσι εξασφαλίζεται η γρήγορη, ανώδυνη και ασφαλή κινητοποίηση.
- Εξελιγμένες και πρωτοποριακές χειρουργικές τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας (DirectSuperior Plus, AMIS® , Ρομποτική MAKO®) οι οποίες σέβονται και προστατεύουν τα μαλακά μόρια (τένοντες, μύες, νευρά και αγγεία) στην περιοχή.
Αποκατάσταση & Ταχεία Ανάρρωση
Μετ-εγχειρητικά τα πρωτόκολλα αυτά αποσκοπούν στην άμεση αυτονόμηση του ασθενούς και την ταχεία ανάρρωση. Η μετ-εγχειρητική φροντίδα του ασθενούς σε μία Fast Track ολική αρθροπλαστική του ισχίου περιλαμβάνει:
- Από του στόματος αναλγητική θεραπεία που περιορίζεται σε συνδυασμός ΜΣΑΦ και παρακεταμόλης.
- Θρομβοπροφύλαξη μέχρι την έξοδο από το νοσοκομείο
- Καλά καθορισμένα κριτήρια λειτουργικής αποκατάστασης για την λήψη του εξιτηρίου σε 24-36 ώρες
Επιπλέον, με τα πρωτόκολλα Fast Track, ισχύουν τα παρακάτω:
- Δεν χρησιμοποιούνται σωληνάκια, παροχετεύσεις ή ουροκαθετήρες
- Η μετάγγιση δεν είναι απαραίτητη
- Η κινητοποίηση την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης Ολικής Αρθροπλαστικής Ισχίου είναι υποχρεωτική
- Η φυσιοθεραπεία μετά το εξιτήριο δεν συνιστάται
Ημερήσια Νοσηλεία
Τα Fast track & Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) πρωτόκολλα επιτρέπουν στον ασθενή να πάρει εξιτήριο με ασφάλεια από το Νοσοκομείο την επόμενη ημέρα ή ακόμα και την ίδια μέρα (ημερήσια νοσηλεία) υπό κατάλληλες προϋποθέσεις μετά από μια ολική αρθροπλαστική ισχίου. Τα κριτήρια που πρέπει να εκπληρώνει ένας ασθενής για να πάρει εξιτήριο είναι:
- Καλή γενική κατάσταση
- Αυτόνομη είσοδο και έξοδο από κρεβάτι,
- Αυτονομία στην τουαλέτα,
- Αυτόνομο βάδισμα στον διάδρομο του νοσοκομείου και
- Αυτόνομο ανέβασμα και κατέβασμα σκάλας
Τα συγκεκριμένα προγράμματα αποκατάστασης έχουν αποδειχθεί πιο ασφαλή και αποτελεσματικά σε σχέση με τα παραδοσιακά. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι, εκτός από τη μειωμένη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο, τον ταχύτερο χρόνο ανάρρωσης και την ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, η εφαρμογή αυτών των πρωτοκόλλων σχετίζεται με μειωμένη νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Κώστας Ζάχος είναι από τους πρώτους που έκανε χρήση των πρωτοκόλλων αυτών την περίοδο που εργαζόταν στο Ηνωμένο βασίλειο. Τα τελευταία 9 χρόνια τα εφαρμόζει με επιτυχία και στην Ελλάδα, ενώ πολλοί που είναι ασθενείς του από το 2012 έχουν επωφεληθεί από αυτά.
