Οι βιολογικές θεραπείες στην ορθοπαιδική είναι μια νέα διαδικασία που έχει προκαλέσει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στη παγκόσμια Ορθοπαιδική κοινότητα με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της έρευνας να έχει στραφεί σε αυτόν τον τομέα. Οι ορθοβιολογικές, όπως αλλιώς ονομάζονται οι βιολογικές θεραπείες, έχουν αναπτυχθεί σε δύο διαφορετικές μορφές:
- Αυτόλογη (του ίδιου του ασθενούς) έγχυση αίματος, πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) και
- θεραπεία με αυτόλογα βλαστοκύτταρα που περιλαμβάνει είτε συμπύκνωμα κύτταρα που έχουν αναρροφηθεί από τον μυελού των οστών (BMAC) είτε κύτταρα συλλεγμένα από λιπώδη ιστό (λίπος).
Η πρώτη μορφή, το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP), είναι ένα νέο θεραπευτικό εργαλείο αυτόλογης φύσης που έχει εμφανιστεί έντονα τα τελευταία χρόνια λόγω της επιτυχημένης θεραπευτικής χρήσης σε υψηλού επιπέδου αθλητές. Διάσημοι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, μπασκετμπολίστες αποδίδουν, εν μέρει, τις «θαυματουργές» αναρρώσεις τους στην εφαρμογή αυτής της αινιγματικής θεραπείας που ονομάστηκε «φαινόμενο PRP».
Τι είναι το PRP;
PRP ορίζεται ως ένα κλάσμα πλάσματος που περιέχει υψηλότερη συγκέντρωση αιμοπεταλίων από το περιφερικό αίμα. Μερικοί συγγραφείς είναι πιο ακριβείς και θεωρούν ότι οι συγκεντρώσεις των αιμοπεταλίων του PRP είναι περίπου πέντε φορές πάνω από το φυσιολογικό.
Πώς λειτουργεί το PRP;
Αυτός ο ρόλος δεν σχετίζεται με τις επισκευαστικές ιδιότητες των ίδιων των αιμοπεταλίων αλλά, μάλλον, με τους αυξητικούς παράγοντες (GF) που απελευθερώνονται από τα κοκκία τους, και οι οποίοι διαθέτουν πολλαπλές αναγεννητικές ιδιότητες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή PRP σε άτομα που κάνουν ταυτόχρονη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων δεν συνιστάται καθώς αυτά αναστέλλουν την αποκοκκίωση των αιμοπεταλίων και επομένως μειώνουν τη θεραπευτική δράση του PRP.
Πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια;
Ο θεραπευτικός στόχος του PRP στην παθολογία του ισχίου περιλαμβάνει κατεξοχήν τις χρόνιες τενοντοπάθειες, αν και το εύρος των ενδείξεων διευρύνεται συνεχώς και έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία και σε άλλες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της οστεοαρθρίτιδας, της άσηπτης νέκρωσης (AVN) και της ρήξης του επιχείλιου χόνδρου. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι στην οστεαρθρίτιδα, το PRP προσπαθεί να βελτιώσει το μικρο-περιβάλλον της άρθρωσης, βοηθώντας στην ανακούφιση από τον πόνο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αναγεννά τον φθαρμένο χόνδρο μιας εκφυλισμένης άρθρωσης.
Τι περιλαμβάνει η διαδικασία;
Με απλή αιμοληψία λαμβάνονται 20–30 ml περιφερικού αίματος από τον ασθενή το οποίο στη συνέχεια φυγοκεντρείται για 15 λεπτά. Το αποτέλεσμα είναι περίπου 4–6 ml πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια.
Όταν το PRP προορίζεται για τη θεραπεία τραυματισμών μαλακών ιστών (τενοντίτιδες, θλάσεις), η προηγούμενη ενεργοποίησή του δεν είναι απαραίτητη. Όταν το PRP χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας ισχίου συνήθως προτιμάται κάποια ενεργοποίηση που του δίνει του μια ζελατινώδη υφή που διευκολύνει τη χειρουργική χρήση του. Αν και υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση γύρο από το αν θα πρέπει το PRP να περιέχει λευκοκύτταρα, όλα δείχνουν ότι το πλούσιο σε λευκοκύτταρα PRP προάγει την αναγέννηση των ιστών καλύτερα.
Πόσες συνεδρίες απαιτούνται;
Οι δόσεις και τα σχήματα χορήγησης ποικίλλουν ανάλογα με την κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Στην περίπτωση της χρόνιας τενοντοπάθειας μία μόνο χορήγηση υγρού PRP είναι αρκετή. Όλες οι διηθήσεις για χρόνια τενοντοπάθεια και ενθεσοπάθεια γύρω από την άρθρωση του ισχίου (εξοαρθρικά) πρέπει να γίνονται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.
Όλες οι ενέσεις μέσα στην άρθρωση του ισχίου (ενδαρθρικές), συμπεριλαμβανομένου του PRP, θα πρέπει πάντα να γίνονται υπό την καθοδήγηση C-arm (ακτινοσκόπηση) ή υπερήχων ή κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης.
Είναι μόνιμη η θεραπεία με τα PRP;
Στην οστεοαρθρίτιδα που είναι μια εκφυλιστικού τύπου νόσος, η ανακούφιση από το PRP είναι παροδική και μπορεί να διαρκέσει από 1-2 χρόνια ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου. Στις πιο σοβαρές μορφές αρθρίτιδας η ανακούφιση από τον πόνο μπορεί να διαρκέσει μόνο μερικούς μήνες. Αντίθετα όταν χρησιμοποιούνται τα PRP για τη θεραπεία κακώσεων τενόντων, η παρέμβαση είναι περισσότερο μια μόνιμη λύση καθώς βοηθά στην επιδιόρθωση του τραυματισμένου τένοντα.
Είναι ασφαλής μέθοδος;
Η αυτόλογη φύση του PRP φαίνεται να είναι το κύριο επιχείρημα για την ασφαλή χρήση του, που σπάνια προκαλεί ήπιες τοπικές φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Οι οπαδοί του PRP λένε επανειλημμένα ότι δεν υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες επειδή είναι ένα αυτόλογο προϊόν. Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι δηλώσεις βασίζονται μόνο στις δικές τους εμπειρίες, γιατί δεν υπάρχουν ούτε μελέτες ασφάλειας, ούτε έγκυρες πληροφορίες από κλινικές δοκιμές.
Ποια είναι τα στοιχεία για τη θεραπεία PRP;
Η υποτιθέμενη αποτελεσματικότητα του PRP σε διάφορες ασθένειες δεν έχει μελετηθεί σε κλινικές δοκιμές αποδεδειγμένης ποιότητας. Ωστόσο, τα αποτελέσματα που έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής είναι ομόφωνα, δηλώνοντας ότι το PRP είναι χρήσιμο στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Κώστας Ζάχος είναι ειδικά εκπαιδευμένος σε όλες τις μεθόδους θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας ισχίου. Διαθέτει πολυετή εμπειρία στο ισχίο και θα σας καθοδηγήσει κατάλληλα στην πιο ασφαλή βιολογική θεραπεία ανάλογα για την περίπτωσή σας.