Η αρθροσκόπηση είναι η εξέταση του εσωτερικού μιας άρθρωσης με την χρήση ενός αρθροσκόπιου – ενός εύκαμπτου σωλήνα οπτικών ινών με μια μικρή κάμερα συνδεδεμένη σε μια οθόνη. Αυτό επιτρέπει στον χειρουργό να δει σε μεγέθυνση το εσωτερικό της άρθρωσης. Ειδικά σχεδιασμένα αρθροσκοπικά χειρουργικά εργαλεία χρησιμοποιούνται επίσης για την εκτέλεση διαφορετικών τύπων αρθροσκοπικών πράξεων.
Η αρθροσκόπηση του ισχίου περιεγράφηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1970 και στη συνέχεια βελτιώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Από τότε, η εξέλιξη του αρθροσκοπικού εξοπλισμού επέτρεψε στους ορθοπαιδικούς χειρουργούς να αντιμετωπίσουν καταστάσεις που προηγουμένως είτε τις αγνοούσαν είτε τις αντιμετώπιζαν με κλασικά ανοικτά χειρουργεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι κάποιες από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρη φθορά του αρθρικού χόνδρου και οστεοαρθρίτιδα. Στην Ελλάδα, λίγοι είναι οι ορθοπαιδικοί χειρουργοί που έχουν ανώτερη εκπαίδευση στην αρθροσκόπηση του ισχίου.
Τι είναι η αρθροσκόπηση ισχίου;
Η αρθροσκόπηση του ισχίου είναι μια ελάχιστα επεμβατική πράξη κατά την οποία ένας ειδικός χειρουργός ισχίου χρησιμοποιεί ένα αρθροσκόπιο για να εξετάσει το εσωτερικό της άρθρωσης του ισχίου. Αυτό εισέρχεται στην άρθρωση μέσα από μια τομή 1 cm.
Με αυτή την ελάχιστα επεμβατική πράξη ο χειρουργός μπορεί να διαγνώσει την αιτία του πόνου στο ισχίου. Ορισμένες παθήσεις του ισχίου μπορούν να αντιμετωπιστούν αρθροσκοπικά. Για να εκτελέσει αρθροσκοπική επέμβαση σε αυτές τις περιπτώσεις, ο χειρουργός κάνει επιπλέον μία ή δύο μικρές τομές για να δημιουργήσει σημεία πρόσβασης για τα διάφορα ειδικά αρθροσκοπικά εργαλεία.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της αρθροσκόπησης ισχίου;
Η αρθροσκόπηση του ισχίου έχει αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραδοσιακή χειρουργική (επέμβαση ανοιχτού τύπου), επειδή:
- Προκαλεί πολύ λίγο τραύμα στην άρθρωση (που ελαχιστοποιεί τον πόνο στο ισχίο και τις ουλές)
- Μπορεί να γίνει με ημερήσια νοσηλεία (όπου οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι μετά τη διαδικασία)
- Έχει συνήθως μια μικρή περίοδο αποκατάστασης
- Μπορεί να αναστείλει την πρόοδο της αρθρίτιδας του ισχίου θεραπεύοντας την αιτία της στα αρχικά στάδια
- Μπορεί να καθυστερήσει ή να εξαλείψει την ανάγκη για αντικατάστασης του ισχίου, θεραπεύοντας καταστάσεις που προκαλούν οστεοαρθρίτιδα.
Διαγνωστική Αρθροσκόπηση του Ισχίου
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου ο ασθενής προσέρχεται με πόνο στο ισχίο και τόσο η κλινική εξέταση όσο και οι ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν τις συνήθεις ακτινογραφίες, την αξονική τομογραφία ή και σε κάποιες περιπτώσεις τη μαγνητική τομογραφία, δεν βοηθούν το χειρουργό να προβεί σε διάγνωση. Συχνά ο ασθενής υποβάλλεται σε φυσιοθεραπεία, αλλά ο πόνος του ισχίου συνεχίζει να επιμένει και να μην υποχωρεί παρ’ όλα τα συντηρητικά μέτρα.
Συχνά η διαγνωστική αρθροσκόπηση συνδυάζεται με ταυτόχρονη θεραπεία. Τις περισσότερες φορές η διαγνωστική αρθροσκόπηση μπορεί να συνοδευτεί από θεραπευτική παρέμβαση με τη χρήση εξειδικευμένων εργαλείων. Με τον τρόπο αυτό ο ασθενής αποφεύγει μια μεγάλη ανοικτή χειρουργική επέμβαση.
Ποιες παθήσεις του ισχίου μπορούν να αντιμετωπιστούν αρθροσκοπικά;
Οι συνήθεις τραυματισμοί και παθήσεις που μπορούν να διορθωθούν με αρθροσκοπική επέμβαση στο ισχίου είναι:
- Αφαίρεση του έξτρα οστού στο σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης, το οποίο περιορίζει το εύρος κίνησης και είναι μια κύρια αιτία οστεοαρθρίτιδας
- Συρραφή ή αφαίρεση τμήματος του επιχείλιου χόνδρου, όπου έχει υποστεί ρήξη
- Αφαίρεση ελεύθερων σωμάτων από το εσωτερικό της άρθρωσης ή του υμένα σε φλεγμονώδης παθήσεις
Είναι πάντα απαραίτητη η αρθροσκόπηση ισχίου;
Με τη χρήση μαγνητικής τομογραφίας (MRI) υψηλής ανάλυσης, δεν είναι πάντα απαραίτητη η διαγνωστική αρθροσκόπηση του ισχίου. Τα σύγχρονα μηχανήματα MRI ενδέχεται να αποκαλύψουν ότι ένας τραυματισμός ή μία βλάβη μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς χειρουργική επέμβαση, απλά με φυσιοθεραπεία. Για το λόγο αυτό η αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση συχνά πραγματοποιείται μόνο όταν απαιτείται διόρθωση της βλάβης και όχι για διερευνητικούς σκοπούς.
Για να προσδιορίσει εάν η αρθροσκόπηση του ισχίου είναι κατάλληλη για ένα ασθενή, ο ιατρός πρώτα θα:
- Ενημερωθεί για τα συμπτώματά του και θα ελέγξει το ιατρικό ιστορικό του
- Μελετήσει τις απεικονιστικές του εξετάσεις (ακτινογραφίες, αξονικές τομογραφίες ή / και μαγνητικές τομογραφίες)
- Διεξαγάγει μια κλινική εξέταση που μπορεί να περιλαμβάνει δοκιμές εύρους κίνησης
Αρθροσκόπηση του Ισχίου με Ημερήσια Νοσηλεία
Η αρθροσκόπηση του ισχίου ορισμένες φορές πραγματοποιείται και με ημερήσια νοσηλεία, δηλαδή ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι την ίδια ημέρα της χειρουργική επέμβασης. Ανάλογα με τα ευρήματα του ιατρού και τον τύπο θεραπείας που θα πραγματοποιηθεί, η αρθροσκοπική επέμβαση του ισχίου μπορεί να διαρκέσει μεταξύ 1-3 ώρες.
-
Προετοιμασία
Ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε γενική αναισθησία ή περιοχική αναισθησία (χορηγείται φάρμακο στην σπονδυλική στήλη με μια ένεση). Περισσότερο από το 90% των αρθροσκοπήσεων του ισχίου πραγματοποιούνται με περιοχική αναισθησία. Αυτό μειώνει το χρόνο μεταξύ της χειρουργικής επέμβασης και της εξόδου του ασθενούς από το νοσοκομείο.
Το πόδι του ασθενούς τοποθετείται σε ειδικό τραπέζι έλξης. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται χώρος στην άρθρωση του ισχίου που επιτρέπει στα εργαλεία να εισέλθουν σε αυτή χωρίς να τραυματίζονται οι γύρω ιστοί. Για να διασφαλιστεί ότι το αρθροσκόπιο και τα εργαλεία είναι σωστά τοποθετημένα, μια φορητή συσκευή ακτίνων Χ που ονομάζεται ακτινοσκόπιο χρησιμοποιείτε κατά τα αρχικά στάδια της επέμβασης.
-
Τομές και πρόσβαση στην άρθρωση
Ο χειρουργός κάνει δύο ή τρεις μικρές τομές μήκους 1cm που ονομάζονται πύλες εισόδου. Πρώτον, μια βελόνα εισάγεται στον χώρο της άρθρωσης. Όταν επιβεβαιωθεί η θέση της με το ακτινοσκόπιο , να σύρμα-οδηγός περνά μέσα από τη βελόνα, η οποία αποσύρεται.
Στη συνέχεια, ένας λεπτός σωλήνας εισάγεται πάνω από το σύρμα-οδηγό στον χώρο της άρθρωσης. Το σύρμα αποσύρεται και ένα αρθροσκόπιο εισάγεται μέσω του σωλήνα για να απεικονίσει την άρθρωση. Η άρθρωση εγχέεται με ένα αποστειρωμένο διάλυμα με βάση το νερό, δημιουργώντας έτσι ενδαρθρική πίεση υγρού που βοηθάει στην διαστολή της άρθρωσης. Οι άλλες πύλες είναι προσβάσιμες με παρόμοιο τρόπο, και από εκεί εισέρχονται τα εργαλεία για την επισκευή των ιστών.
Ο χειρουργός εξετάζει την κατάσταση του αρθρικού χόνδρου που καλύπτει τόσο την μηριαία κεφαλή όσο και την κοτύλη. Αυτός ο χόνδρος επιτρέπει στις οστικές επιφάνειες να γλιστρούν ομαλά μεταξύ τους. Ο χειρουργός εξετάσει επίσης:
-
- την κατάσταση των συνδέσμων που συνδέουν τα οστά μεταξύ τους
- το σταθερό χόνδρινο δακτύλιο που περιβάλλει την κοτύλη του ισχίου, και ονομάζεται επιχείλιος χόνδρος, για να αναζητήσει μια πιθανή ρήξη του
- τον χώρο εντός της άρθρωσης για να προσδιοριστεί εάν υπάρχουν ελεύθερα σώματα χόνδρου ή σημάδια φλεγμονής ή εκφυλιστικών καταστάσεων όπως η οστεοαρθρίτιδα
-
Ολοκλήρωση της επέμβασης
Μόλις ολοκληρωθεί η αρθροσκόπηση ο χειρουργός αποσύρει το αρθροσκόπιο και οποιαδήποτε άλλα εργαλεία. Οι τομές κλείνουν με δύο έως τρία ράμματα.
Αποθεραπεία μετά από μια Αρθροσκόπηση Ισχίου
Μετά την επέμβαση, ο ασθενής παραμένει στην ανάνηψη για 1-2 ώρες πριν πάρει εξιτήριο. Κάποιος θα πρέπει να τον μεταφέρει στο σπίτι και να μείνει μαζί του, τουλάχιστον την πρώτη νύχτα. Τα συμπτώματα συχνά βελτιώνονται αμέσως μετά τη επέμβαση. Ενδέχεται, όμως, να εμφανιστεί υποτροπή κάποιου πόνου, καθώς ο ερεθισμένος θύλακος της άρθρωσης επουλώνεται και μπορεί να εμφανιστεί προσωρινή ευαισθησία στο ισχίο και το γόνατο από την έλξη. Μπορεί επίσης να υπάρξει μια αίσθηση νερού στο ισχίο ή να ακούγεται ένας θόρυβος που προκύπτει από το υγρό που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Το υγρό αυτό θα απορροφηθεί γρήγορα από το σώμα. Το πρήξιμο υποχωρεί εντός περίπου μιας εβδομάδας.
Μετά την επέμβαση ο ασθενής χρησιμοποιεί πατερίτσες για 1-2 εβδομάδες για να αποφορτίσει την άρθρωση.
Μια εβδομάδα μετά το χειρουργείο τα ράμματα αφαιρούνται και ο ασθενής ξεκινάει φυσιοθεραπεία για μυϊκή ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας.
Μετά από έξι εβδομάδες φυσιοθεραπείας, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στις φυσιολογικές δραστηριότητές τους. Όμως, κάποιοι μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 3-6 μήνες για να μην νιώθουν καμία ενόχληση μετά από τις σωματικές δραστηριότητες.
Ο πλήρης χρόνος αποκατάστασης μπορεί να διαφέρει, ανάλογα με τη συγκεκριμένη επέμβαση που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης.
Μακροχρόνια αποτελέσματα
Μετά την αρθροσκόπηση οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στην πλήρη και χωρίς περιορισμούς καθημερινή τους δραστηριότητα. Η αποκατάσταση εξαρτάται από το είδος της βλάβης. Οι ασθενείς που ανταποκρίνονται καλύτερα στην αρθροσκόπηση του ισχίου είναι τα δραστήρια άτομα με πόνο στο ισχίο, όπου δεν έχουν σημαντική χόνδρινη βλάβη. Οι ασθενείς που έχουν ήδη εκτεταμένη καταστροφή του αρθρικού χόνδρου είναι καλύτερα να υποβληθούν σε αντικατάσταση του ισχίου (αρθροπλαστική ισχίου)
Μελέτες έχουν δείξει ότι το 85-90% των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε αρθροσκόπηση του ισχίου επιστρέφουν στις αθλητικές και τις άλλες καθημερινές τους δραστηριότητες. Η πλειοψηφία των ασθενών σαφώς βελτιώνονται με την αρθροσκόπηση, αλλά δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό η αρθροσκόπηση σταματά την εξέλιξη της αρθρίτιδας.
Απευθυνθείτε στον Ορθοπαιδικό Χειρουργό Κώστα Ζάχο για να λάβετε εξατομικευμένη θεραπεία για τις παθήσεις του ισχίου. Εξειδικεύεται σε όλες τις τεχνικές αποκατάστασης του ισχίου, συμπεριλαμβανομένης της Αρθροσκόπησης Ισχίου.
