Ρομποτική Αρθροπλαστική Ισχίου

Η ρομποτική στην ορθοπαιδική είναι ένας περιγραφικός όρος για πολλές διαθέσιμες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται κυρίως για την πραγματοποίηση αρθροπλαστικών.

Η πρώτη ρομποτικά  υποβοηθούμενη αρθροπλαστική έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με την πρώτη ρομποτικά υποβοηθούμενη ολική αρθροπλαστική ισχίου να πραγματοποιείται το 1992. Όλα τα ρομποτικά συστήματα δεν είναι ίδια. Διαφέρουν στο πόση αυτονομία παραχωρούν τόσο στον Ειδικό Χειρουργό Ισχίου όσο και στο ίδιο το ρομπότ.

Ορισμένα συστήματα απαιτούν επίσης προεγχειρητική απεικόνιση, ενώ κάποια συστήματα μπορεί να είναι συμβατά μόνο με συγκεκριμένα εμφυτεύματα.

robotiki-isxiou robotiki-isxiou

Ποια είναι τα είδη των ρομποτικών συστημάτων;

Τα ρομποτικά συστήματα κατηγοριοποιούνται σε 3 είδη: παθητικά (passive), ημι-ενεργά (semi-active) και ενεργά / αυτόνομα (active / autonomous). Πιο συγκεκριμένα, τα παθητικά συστήματα ενισχύουν την ικανότητα του χειρουργού να εκτελεί εργασίες υπό άμεση επίβλεψη. Από την άλλη, τα ενεργά συστήματα ολοκληρώνουν καθήκοντα εντελώς ανεξάρτητα από τον χειρουργό.

Τα ημι-ενεργά συστήματα  χαρακτηρίζονται από απτική ανατροφοδότηση. Έτσι, επιτρέπουν στον χειρουργό να κινηθεί αυστηρά μόνο μέσα στα προκαθορισμένα όρια ενός στερεοτακτικού παραθύρου. Το παράθυρο αυτό δημιουργείται, προεγχειρητικά ή διεγχειρητικά, έπειτα από αποτύπωση της ανατομίας του κάθε ατόμου σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο.

Οι κύριοι στόχοι ενός ημι-ενεργού συστήματος είναι να μειώσει τυχόν αποκλίσεις από το προκαθορισμένο χειρουργικό πλάνο και να εξασφαλίσει την ακριβή τοποθέτηση των εμφυτευμάτων.

Η αρθροπλαστική ισχίου με πλοήγηση σε υπολογιστή (computer – navigated) αναφέρεται στη χρήση των επονομαζόμενων παθητικών ρομποτικών συστημάτων. Αυτά παρέχουν στον χειρουργό πληροφορίες σχετικά με την ανατομία του ασθενούς και τη θέση του εμφυτεύματος . Αυτές οι ανατομικές πληροφορίες μπορούν να ληφθούν χρησιμοποιώντας προεγχειρητικές αξονικές τομογραφίες (πλοήγηση βάση απεικόνισης) ή διεγχειρητική χαρτογράφηση συγκεκριμένων οστικών ανατομικών δομών σε ένα γενικό μοντέλο της λεκάνης (πλοήγηση χωρίς εικόνα).

Η πλοήγηση στον υπολογιστή παρέχει ανατομικά δεδομένα για τον ασθενή με προτάσεις για την εκτομή των οστών και τη βέλτιστη τοποθέτηση του εμφυτεύματος, αλλά το σύστημα δεν ελέγχει ή περιορίζει ενεργά τον χειρουργό κατά την διάρκεια της επέμβασης.

robotiki-isxiou

Ρομποτική αρθροπλαστική ισχίου με ενεργά συστήματα

Πλήρως ενεργοί ρομποτικοί βοηθοί εργάζονται αυτόνομα για να εκτελέσουν την προγραμματισμένη εκτομή των οστών και τη τοποθέση του εμφυτεύματος κατά τη διάρκεια της Ολικής Αρθροπλαστικής Ισχίου. Ο χειρουργός επιβλέπει τη χειρουργική διαδικασία και μπορεί να ενεργοποιήσει έναν διακόπτη απενεργοποίησης έκτακτης ανάγκης, εάν αυτό απαιτείται.

Ένα παράδειγμα ενός πλήρως ενεργού ρομποτικού συστήματος είναι το ROBODOC (Curexo Technology Corporation, Fremont, California).  Έχει αποδειχθεί ότι αυτό το ρομποτικό σύστημα βελτιώνει την ακρίβεια στην τοποθέτηση του μηριαίου στυλέου κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Ωστόσο, τα πλήρως ενεργά ρομποτικά συστήματα στην αρθροπλαστική του ισχίου έχουν συσχετιστεί με σημαντικούς τραυματισμούς των απαγωγών και με κατάγματα του μηριαίου. Αυτές οι σημαντικές επιπλοκές οδήγησαν σε αρκετές αγωγές εναντίον των κατασκευαστών και αντίσταση στην υιοθέτηση αυτής της τεχνολογίας για την αρθροπλαστική του ισχίου. Επιπλέον, αυτή η τεχνολογία δεν έχει καθιερωθεί για τον κοτυλιαίο γλυφανισμό ή την τοποθέτηση του εμφυτεύματος της κοτύλης και η επίδρασή της στην επίτευξη της προσχεδιασμένης θέση της κοτύλης στον χώρο (version & inclination) παραμένει άγνωστη.

 

Ρομποτική αρθροπλαστική ισχίου με ημι-ενεργά συστήματα

Τα ημι-ενεργά ρομποτικά συστήματα επιτρέπουν στον χειρουργό να διατηρεί τον συνολικό έλεγχο της εκτομής των οστών και της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων. Επίσης, παρέχουν live διεγχειρητική ανατροφοδότηση, ώστε να περιοριστεί τυχόν απόκλιση από το προεγχειρητικό χειρουργικό σχεδιασμό. Το ρομποτικό σύστημα MAKO® Robotic Arm (Stryker Ltd, Kalamazoo, Michigan, USA) είναι το μόνο με έγκριση από το FDA ημι-ενεργό ρομποτικό σύστημα που χρησιμοποιείται για την εκτέλεση ρομποτικής αρθροπλαστικής στο ισχίο. Με αυτό, ο κοτυλιαίος γλυφανισμός περιορίζεται σε ένα απτικό παράθυρο με στεροτακτικά όρια. Επίσης, ο ρομποτικός βραχίονας έχει απτική, ακουστική και οπτική ανατροφοδότηση. Η ανατροφοδότηση αυτή βοηθά τον χειρουργό να ελέγξει τη δύναμη και την κατεύθυνση του κοτυλιαίου γλυφανισμού για να εκτελέσει το προεγχειρητικό πλάνο με υψηλό επίπεδο ακρίβειας.

Η θέση και η γωνία της οστεοτομίας του αυχένα του μηριαίου μπορούν να εντοπιστούν και σημαδευτούν από πριν. Ζωντανές διαδραστικές αλλαγές για τη θέση του εμφυτεύματος, το offset και το μήκος των ποδιών πριν από την οριστική επιλογή και τοποθέτηση του εμφυτεύματος εμφανίζονται στην οθόνη.

MAKO® Ρομποτική Αρθροπλαστική Ισχίου

Η ρομποτική τεχνολογία MAKO® αποτελεί σήμερα τη μοναδική επιλογή όσον αφορά τη ρομποτική αρθροπλαστική ισχίου. Με τη χρήση της προηγμένης αυτής τεχνολογίας, ο χειρουργός είναι σε θέση να σχεδιάσει μία εξατομικευμένη επέμβαση για κάθε ασθενή. Η επέμβαση με βάση τη διάγνωση και την ανατομία του. Αυτό το ημι-ενεργό ρομποτικό σύστημα προσφέρει όλα τα πλεονεκτήματα ενός ρομποτικού συστήματος. Παράλληλα δίνει το περιθώριο στον ειδικά εκπαιδευμένο χειρουργό να λαμβάνει αποφάσεις κατά την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων.

robotiki-isxiou

Ποια είναι τα στάδια της ρομποτικής αρθροπλαστικής του ισχίου MAKO®;

Η ρομποτική αρθροπλαστική του ισχίου MAKO® χρησιμοποιεί 4 διαφορετικά στάδια για την ακριβή εκτέλεση του εξατομικευμένου προεγχειρουργικού σχεδίου:

  • Πρώτον, χρησιμοποιεί προεγχειρητικές αξονικές τομογραφίες της λεκάνης και του εγγύς μηριαίου οστού. Έτσι, δημιουργείται ένα εξατομικευμένο εικονικό τρισδιάστατο μοντέλο της ανατομίας του ισχίου του εκάστοτε ασθενή.
  • Δεύτερον, ο χειρουργός χρησιμοποιεί  την εικονική 3D ανακατασκευή για να επιλέξει το σωστό μέγεθος της πρόθεσης και να σχεδιάσει την βέλτιστη τοποθέτησή της. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή κάλυψη του από το οστό. Στη συνέχεια, γίνεται αποκατάσταση της εμβιομηχανικής του ισχίου, και τέλος διορθώνεται τυχόν ανισοσκελία των ποδιών. Το λογισμικό του ρομπότ υπολογίζει το βάθος της εκτομής του οστού από την κοτύλη, τη θέση και τη γωνία της μηριαίας οστεοτομίας. Επίσης, πραγματοποιεί και την εμφύτευση της πρόθεσης, έτσι ώστε η εκτέλεση του προεγχειρητικού σχεδιασμού να γίνει με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια.
  • Τρίτον, ο χειρουργός χαρτογραφεί διεγχειρητικά την ανατομία της κοτύλης και του εγγύς μηριαίου οστού. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να προσδιορίσει τη γεωμετρία των οστών και να επιβεβαιώσει τη θέση της πυέλου πριν από την εκτομή των οστών.
  • Τέταρτον, ένας ρομποτικός βραχίονας χρησιμοποιείται για να εκτελέσει την προγραμματισμένη εκτομή των οστών και να καθοδηγήσει την τοποθέτηση του εμφυτεύματος. Οι αλλαγές εμφανίζονται ζωντανά στην οθόνη κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Αφορούν την κάλυψη των οστών, την κλίση του εμφυτεύματος, το offset εμφυτεύματος, και τη διόρθωση του μήκους του ποδιού.

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής αρθροπλαστικής του ισχίου;

Η ρομποτική αρθροπλαστική του ισχίου χρησιμοποιεί προεγχειρητική απεικόνιση για να δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο χειρουργικό πλάνο. Διεγχειρητικά χρησιμοποιεί ένα ρομποτικό βραχίονα για την εκτέλεση αυτού του σχεδίου με υψηλό επίπεδο ακρίβειας.

robotiki-isxiourobotiki-isxiou

 

Συνοπτικά, τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής αρθροπλαστικής του ισχίου είναι:

  • Εξατομικευμένη Προσέγγιση θεραπείας
  • Σταθερότητα στις κινήσεις
  • Μέγιστη Ακρίβεια
  • Ταχεία Ανάρρωση
  • Άμεση αποκατάσταση
  • Ελαχιστοποίηση τραυματισμού οστών
  • Μειωμένος κίνδυνος επιπλοκών
  • Μικρότερες τομές

 

Υπάρχουν μειονεκτήματα στη χρήση της ρομποτικής αρθροπλαστικής;

Τα μειονεκτήματα που σχετίζονται με την ρομποτική αρθροπλαστική αφορούν κυρίως το αυξημένο κόστος. Είναι γεγονός ότι η ρομποτική αρθροπλαστική του ισχίου απαιτεί ένα αυξημένο κόστος. Το κόστος αφορά την εγκατάσταση της ρομποτικής συσκευής, την ενημέρωση και τη συντήρηση του λογισμικού του και την εκπαίδευση της χειρουργικής ομάδας. Η ρομποτική τεχνολογία είναι επίσης συμβατή μόνο με συγκεκριμένα εμφυτεύματα. Επίσης, υπάρχει και μια απότομη καμπύλη μάθησης για τον χειρουργό με πρόσθετους χειρουργικούς χρόνους.

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Κώστας Ζάχος είναι Ειδικός στο Ισχίο. Πραγματοποιεί την αρθροπλαστική του ισχίου με τo ρομποτικό σύστημα MAKO® εφαρμόζοντας τα Fast Track πρωτόκολλα. Τα πρωτόκολλα Fast Track συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση του πόνου και στην ταχύτερη ανάρρωση του ασθενή.

 

Συχνές ερωτήσεις

Ερ: Που μπορεί να πραγματοποιηθεί ρομποτική αρθροπλαστική ισχίου MAKO;
A: Η ρομποτική αρθροπλαστική του ισχίου πραγματοποιείται πλέον στο Νοσοκομείο “ΥΓΕΙΑ” με την βοήθεια της τελευταίας γενιάς ρομποτικού συστήματος Mako Robotic Arm (Stryker).

Ερ: Ποιος ορθοπαιδικός επιτρέπεται να πραγματοποιήσει ρομποτική αρθροπλαστική ισχίου με τεχνική MAKO;
A: Τη ρομποτική αρθροπλαστική του ισχίου με τεχνική ΜΑΚΟ μπορούν να την πραγματοποιήσουν μόνο οι χειρουργοί που είναι πιστοποιημένα εκπαιδευμένοι στο σύστημα Mako Robotic Arm (Stryker).

Ερ: Υπάρχει άλλο ρομποτικό σύστημα για αρθροπλαστική του ισχίου;
A: Το μοναδικό σύστημα το οποίο είναι εγκεκριμένο από το FDA των Ηνωμένων Πολιτείων της Αμερικής (USA) για την πραγματοποίηση ολικής αρθροπλαστική του ισχίου είναι το Mako Robotic Arm (Stryker).

Ερ: Ο ρομποτικός βραχίονας MAKO εκτελεί μόνος του την χειρουργική επέμβαση;
Α: Όχι. Ο ρομποτικός βραχίονας δεν εκτελεί την χειρουργική επέμβαση. Επίσης, δεν μπορεί να αποφασίσει μόνος του ή να μετακινηθεί χωρίς την καθοδήγηση του χειρουργού.

Ερ: Ποια τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής αρθροπλαστικής ισχίου ΜΑΚΟ;
Α: Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής αρθροπλαστικής ισχίου με τεχνική ΜΑΚΟ είναι πολλά. Η  μέγιστη ακρίβεια (δέκατα του χιλιοστού), η εγγυημένη αποτελεσματικότητα και η μακροβιότητα των εμφυτευμάτων στις αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος είναι μερικά εξ αυτών.

Ο κος Ζάχος έχει fellowship εκπαίδευση (3 έτη) σε όλες τις πτυχές της χειρουργικής του ισχίου από δυο παγκοσμίου φήμης κέντρα, στην Μεγάλη Βρετανία από το North Bristol NHS Trust και στις ΗΠΑ από το USC – Keck School of Medicine. Είναι ένας από τους λίγους πιστοποιημένους ορθοπαιδικούς στην ρομποτική χειρουργική του ισχίου με την χρήση του ρομποτικού συστήματος MAKO® (MAKOplasty) στην Ελλάδα. Ο κος Ζάχος έχει βαθιά γνώση της παθολογίας του ισχίου και έχει πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό επεμβάσεων (αρθροπλαστικές, αναθεωρήσεις κλπ.) έχοντας αναπτύξει μεγάλη εμπειρία.